İş güvenliği her şeyden önce gelir. İş güvenliğinin sağlanabilmesi için, bazı tesislerde diğerlerinden farklı olarak özel önlemler almak gerekebilir. Patlayıcı maddelerin bulunduğu veya patlamalara sebep olacak durumların oluşabileceği ortamlarda, kıvılcım ve ark engelleyici elektrikli aletler kullanılmalıdır. Ex-proof olarak tanımlanan ürünler, patlamaya karşı koruma sağlar. Patlama tehlikesi bulunan ortamların aydınlatılmasında ex-proof armatürler kullanılarak güvenli bir çalışma ortamı sunulur. Ex-proof ürünlerin ATEX (ATmosphere EXplosive) sertifikalı olma zorunluluğu vardır. ATEX yönetmeliğinde belirtilen hususlar, canı ve malı korumaya yöneliktir. Yangını ve patlamaları önleyici tedbirler alınarak uluslararası iş güvenliği ve işçi sağlığı kurallarının uygulanması esas alınmıştır. ATEX sertifikalı ürünlere Pelsan üzerinden ulaşabilir, güvenliğiniz için en uygun ürünleri seçebilirsiniz.
Ex-proof Armatürler Nedir?
Ex-proof armatürler, kelime anlamıyla da patlamaya karşı korunmuş armatürler olarak karşımıza çıkar. Bu ürünler tasarlanırken tehlike oluşturabilecek alanlarda kullanılmaya uygun teknikler uygulanır. Patlamaya ve toz tutuşmasına dayanıklı, toz geçirmez ve basınca dayanıklı ürünler üretilir. Ayrıca güvenli ve hava geçirmeyecek şekilde monte edilmeleri gerekir. Ex-proof armatürler yanıcı, patlayıcı ve parlayıcı maddelerin bulunduğu ortamlarda patlamaya sebep olabilecek kıvılcım ve ark açığa çıkarmaz. Bu yüzden gaz, toz veya yanıcı madde buharı gibi sebeplerle oluşabilecek patlama tehlikesi içeren alanlarda ex-proof aydınlatma kullanılması zorunludur. Ex-proof armatürler, geliştirilmiş özel zırhları sayesinde cihaz içerisinde oluşabilecek patlama, kıvılcım veya arkın dışarıyla temasını da engellemektedir.
Ex-proof Armatürler Nerelerde Kullanılır, Farkı Nedir?
Patlamaya sebep olan üç unsur vardır: Patlayıcı madde, oksijen (hava) ve ateşleme kaynağı. Patlama tehlikesi bulunduran alanlarda normal ekipmanlar ile aydınlatma sağlandığında oluşabilecek kıvılcım ve ark, ateşleme kaynağı görevi görerek patlamaya sebep olabilir. Bu durumu engellemek için özel olarak üretilmiş, patlama tehlikesini ortadan kaldıran ex-proof armatürler tercih edilmelidir. Ex-proof ekipman kullanımı, iş güvenliği ve işçi sağlığı ile ilgili mevzuatta da zorunlu kılınmıştır.
Yanıcı, patlayıcı, parlayıcı maddelerin bulunması sebebiyle riskli görülen ve ex-proof armatür kullanılması gereken yerler şunlardır:
- Petrol rafine ve tesisleri
- LPG ve doğalgaz tesisleri
- Kimyasal ürün üretimi yapılan fabrikalar
- İlaç fabrikaları
- Demir-çelik sanayisi
- Kömür madenleri
- Ahşap malzeme üretimi yapılan fabrikalar
- Alkollü içecek fabrikaları
- Un ve şeker fabrikaları
- Hububat siloları
Ex-proof armatürler tercih edilirken ürünün kullanılacağı tesis ve koşullar değerlendirilmeli, en uygun ve güvenli ürünler tercih edilmelidir. Patlama riski bakımından tehlikeli olan yerler, havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların oluşturduğu patlayıcı ortam ve gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan ortamlar olarak sınıflandırılmış ve derecelendirmeler yapılmıştır. Bu derecelendirmeler, tehlike derecesine ve tehlikeli maddelerin ortamda bulunma oranına göre hesaplanmıştır.
Ex-proof Armatürler Neden Önemlidir? İhmali Durumunda Neler Yaşanabilir?
Ex-proof armatürler, patlama veya yanmaya sebep olabilecek kıvılcım ve ark çıkışı yapmadığı gibi, başka bir nedenden dolayı ortaya çıkan yangın ve patlamalara karşı dayanıklıdır. Yangın veya patlamaya dayanıklı bu ürünler oluşabilecek yeni tehlikelerin önüne geçer. Ex-proof armatürlerin kullanımının ihmali, yanıcı maddelerin armatür kaynaklı kıvılcım ve arklarla temasında alev almasına ve patlamasına yol açabilir. Bu gibi olumsuz durumlarda oluşabilecek can ve mal kayıplarını önlemek için, uluslararası kriterler doğrultusunda üretilmiş ve onaylanmış ex-proof armatürler kullanılmalıdır. Ayrıca ex-proof armatür kullanılmayan durumlarda, normal armatürler ortamda başka bir kaynak sebebiyle oluşabilecek yangın ve patlamalarda zarar görerek yeni bir patlamaya yol açabilir. Bu tehlikenin engellenmesi için patlamaya karşı korunmuş ex-proof armatür kullanılması zorunludur.
İş güvenliği ve işçi sağlığının korunmasını esas alan ATEX belgeli ex-proof armatürlere Pelsan üzerinden ulaşabilir, seçtiğiniz ürünleri güvenle kullanabilirsiniz.