Şartel Neden Atar? Sigorta Atması Nasıl Düzeltilir?

Şartel Atması Nedir ve Neden Olur?

Şartel atması, elektrik devresini korumak amacıyla kullanılan otomatik anahtarın, aşırı akım veya kaçak akım algılaması durumunda devreyi kesmesidir. Şartel, hem kullanıcıyı hem de tesisatı korumak için tasarlanmıştır. Şartelin atması, sistemde olağan dışı bir elektriksel durum oluştuğunu gösterir. Bu, genellikle kısa devre, aşırı yüklenme, izolasyon hataları veya kaçak akım gibi sebeplerden kaynaklanır.

Bir şartelin görevini doğru yapabilmesi için bağlı olduğu devredeki tüm bileşenlerin dengeli çalışması gerekir. Ancak cihazlar yaşlandıkça ya da hatalı tesisat kullanıldığında şartelin sık sık atması kaçınılmaz hale gelir. Bu durumun göz ardı edilmesi, ileride daha büyük arızalara hatta yangın riskine yol açabilir. Gerçek olan şu ki, şartel atması asla hafife alınmaması gereken teknik bir uyarıdır.

Sigorta Sürekli Atıyorsa Ne Yapılmalı?

Sigorta sürekli atıyorsa, öncelikle hatanın hangi devrede olduğunu belirlemek gerekir. Bunu yapmanın en etkili yolu, sigorta panosundaki şartelleri tek tek indirip ardından sırayla kaldırarak sorunun hangi hattan kaynaklandığını tespit etmektir. Bu işlem sırasında, hangi şartelin attığını gözlemleyerek belirli bir bölge veya cihazla ilgili sorun olup olmadığını anlayabilirsiniz.

Eğer sorunlu hat veya cihaz tespit edildiyse, devreye bağlı tüm cihazları prizden çıkarıp sigortayı tekrar kaldırmalısınız. Eğer sigorta yine atmazsa, sorun çıkarılan cihazlardan biridir. Bu yöntemle, özellikle gizli kısa devre veya kaçak akım sorunlarını belirlemek kolaylaşır. Ancak bu işlemden sonra hala neden bulunamıyorsa, topraklama hataları ya da iç tesisat sorunları ihtimali üzerinde durulmalıdır. Bu tür durumlar, uzman bir elektrik teknisyeninin müdahalesini gerektirir.

Prizdeki Kısa Devre Şarteli Attırır Mı?

Evet, prizdeki kısa devre şartelin atmasına neden olur. Kısa devre, genellikle faz ve nötr hatlarının birbirine temas etmesi sonucu oluşur. Bu durumda devre üzerinden anormal derecede yüksek bir akım geçer ve sigorta, bu tehlikeyi fark ederek devreyi hemen keser. Bu koruma mekanizması sayesinde yangın ya da cihazların yanması önlenmiş olur.

Kısa devre genellikle priz içindeki gevşek bağlantılar, kırık soketler ya da eskiyen kablolar nedeniyle meydana gelir. Eğer bir prize cihaz takıldığında sigorta atıyorsa, sorun doğrudan o prizde olabilir. Bu durumda, priz kapağını söküp iç bağlantıların durumu kontrol edilmelidir. Prizlerde özellikle iç mekan aydınlatma sistemlerinde kullanılan led lambalar ile uyumsuz veya düşük kaliteli fiş bağlantıları da kısa devre riskini artırabilir.

Evin Belirli Bölgesinde Elektrik Kesiliyorsa Ne Anlama Gelir?

Eğer evin yalnızca belirli bir bölgesinde elektrik kesiliyorsa, bu durum bölgesel bir devre arızasına işaret eder. Çoğu modern evde, sigorta panosu bölgesel dağılım esasına göre dizayn edilmiştir. Salon, mutfak, banyo gibi alanların her biri için ayrı bir şartel tanımlanmıştır. Belirli bir alanda yaşanan kesinti, o bölgeye ait sigortanın attığını gösterir.

Bu durumda, ilk yapılması gereken adım, ilgili bölgeye ait sigortayı kontrol etmektir. Sigorta atmışsa, aynı devreye bağlı cihazlar tek tek devreden çıkarılmalı ve ardından sigorta kaldırılmalıdır. Eğer tekrar atmıyorsa sorun büyük ihtimalle çıkarılan cihazlardan biridir. Ancak sigorta tekrar atıyorsa, tesisatın detaylı bir incelemeden geçmesi gerekir. Özellikle eski yapılarda kablo izolasyonlarının zamanla bozulması bu tarz bölgesel kesintilere neden olabilir.

Şartel Atmasının En Yaygın Nedenleri Nelerdir?

Şartelin atmasına neden olan en yaygın durumlar aşırı yüklenme, kısa devre ve kaçak akımdır. Bunların her biri farklı kaynaklardan ortaya çıkar ve farklı çözüm yöntemleri gerektirir.

Aşırı yüklenme, aynı devreye çok sayıda yüksek güçlü cihaz bağlandığında oluşur. Örneğin, bir prize hem elektrikli ısıtıcı hem ütü hem de çamaşır makinesi bağlanması bu duruma neden olabilir. Kısa devre ise çoğunlukla eski priz ve anahtar gruplarından kaynaklanır. Kaçak akım durumunda ise, elektrik akımı cihazın dış yüzeyine veya toprak hattına doğru yönelir ve kaçak akım rölesi devreyi keser.

Biliyor muydunuz? Şartelin sık sık atması, çoğu zaman evdeki aydınlatma sistemleriyle de bağlantılı olabilir. Özellikle Pelsan Aydınlatma gibi markaların kaliteli ürünleri tercih edilmediğinde, düşük kaliteli led lambalar dalgalı akım çekerek şartelin atmasına sebep olabilir.

Aşırı Yüklenme Şartel Atmasına Nasıl Neden Olur?

Aşırı yüklenme şartelin atmasına neden olur çünkü devreden geçen akım, sigortanın taşıma kapasitesinin üzerine çıkar. Her sigorta, belirli bir amper değerine göre tasarlanmıştır. Bu değerin üzerine çıkıldığında sigorta, ısıya bağlı olarak termik veya elektromanyetik mekanizmasıyla devreyi keser.

Aşırı yüklenmenin en sık görüldüğü yerler, mutfaklar ve ısıtma cihazlarının kullanıldığı alanlardır. Aynı hatta bağlı fırın, su ısıtıcısı, mikrodalga fırın gibi yüksek watt’lı cihazlar birlikte çalıştırıldığında devre aşırı yüklenir. Bu nedenle evin elektrik tesisatı planlanırken cihazların tüketim değerleri ve hatların kaldırabileceği maksimum yük göz önünde bulundurulmalıdır.

Kaçak Akım Rölesi Atıyorsa Neye Dikkat Etmeli?

Kaçak akım rölesi atıyorsa, bu durum elektrik akımının istenmeyen bir yoldan toprağa kaçtığını gösterir. Bu genellikle cihazların izolasyonundaki sorunlardan, su ile temas eden prizlerden ya da hasarlı kablolardan kaynaklanır.

Kaçak akım rölesi, kullanıcıyı çarpılmalara karşı koruyan hayati bir bileşendir. Bu röle, fazdan giren akımla nötrden dönen akım arasında fark algıladığında devreyi keser. Evlerde özellikle banyo, mutfak ve dış mekan aydınlatma gibi suya yakın alanlarda bu rölenin düzgün çalışması hayati öneme sahiptir. Röle sık sık atıyorsa, ilk olarak su temasına açık priz ve anahtarlar kontrol edilmelidir.

Sigorta Atmasını Önlemek İçin Alınabilecek Önlemler

Sigorta atmalarını önlemek için öncelikle tesisatın güncel ve standartlara uygun olması gerekir. İlk adım olarak, tüm priz ve anahtarların bağlantıları kontrol edilmeli, gevşek kablolar varsa sıkılmalı ve eski bileşenler değiştirilmelidir. Ayrıca, her cihaz için ayrı priz kullanılması aşırı yüklenmenin önüne geçer.

Cihazların periyodik bakımı da sigorta atmasını engellemede önemli rol oynar. Kombi, buzdolabı ve çamaşır makinesi gibi cihazların içindeki motorlar zamanla zorlanmaya başlar ve bu da akım dengesizliğine neden olur. Elektrik panosuna bağlı olan kaçak akım rölesinin ve sigortaların periyodik olarak test edilmesi gerekir. Bu, özellikle dış mekan aydınlatma sistemleri ve dışarıya uzatılmış priz hatlarında daha büyük önem taşır.

Kombi veya Çamaşır Makinesi Sigortayı Attırıyorsa Ne Yapmalı?

Kombi ya da çamaşır makinesi sigortayı attırıyorsa, büyük ihtimalle bu cihazların iç devrelerinde kaçak akım veya kısa devre vardır. Kombilerde bu genellikle anakart üzerindeki rölelerin bozulmasıyla, çamaşır makinelerinde ise motor sargılarının veya rezistansın kaçak yapmasıyla oluşur.

İlk yapılması gereken, cihazın fişini çekip başka bir hatta çalışıp çalışmadığını kontrol etmektir. Farklı bir hat üzerinde sorun yaşanmıyorsa, önceki hatta aşırı yüklenme olabilir. Ancak farklı bir yerde de sigorta atarsa, cihaz içinden kaynaklanan bir sorun vardır ve mutlaka teknik servise gösterilmelidir. Bu gibi durumlar özellikle yeni nesil kombilerde sık görülür çünkü dijital kontrol üniteleri elektriksel dengesizliklere karşı daha hassastır.

Prizden Kıvılcım Çıkması Sigorta Atmasına Sebep Olur Mu?

Evet, prizden çıkan kıvılcım sigortanın atmasına neden olabilir. Kıvılcım, elektrik kontağının yeterince sıkı olmaması ya da topraklamanın eksik olması durumunda oluşur. Bu, kısa devreye ya da ark oluşumuna yol açarak sigortanın devreyi kesmesine neden olur.

Prizden kıvılcım çıkıyorsa, o prizin kullanılmaması ve mutlaka iç bağlantıların kontrol edilmesi gerekir. Özellikle eski yapılarda, bakır kabloların oksitlenmesi ve kablo uçlarının gevşemesi sık görülen bir durumdur. Ayrıca kalitesiz iç mekan aydınlatma sistemlerinin balast ya da transformatör bölümlerinden kaynaklanan anlık yüksek akımlar da prizlerde kıvılcıma neden olabilir.

Tesisatta Kaçak Varsa Nasıl Anlaşılır?

Tesisatta kaçak varsa bunu anlamanın en yaygın yolu, kaçak akım rölesinin sık sık atmasıdır. Bu, elektriğin kontrolsüz şekilde toprağa doğru aktığını gösterir. Ancak daha profesyonel bir tespit için izolasyon test cihazı (megger) ile direnç ölçümü yapılmalıdır. Düşük direnç, izolasyonun zayıf olduğunu gösterir.

Tesisatta kaçak olup olmadığını anlamanın bir diğer yolu, tüm cihazlar kapalıyken sayaçtaki elektrik tüketiminin izlenmesidir. Eğer hiçbir cihaz çalışmıyorken sayaç dönmeye devam ediyorsa, sistemde kaçak vardır. Bu gibi durumlarda, özellikle dış mekan aydınlatma hatlarında topraklama direnci kontrol edilmeli, Pelsan Aydınlatma gibi kaliteli ekipmanlar kullanılarak kaçak riski minimize edilmelidir.